Nguy cơ mắc bệnh tiểu đường ở phụ nữ mang thai

Theo thống kê trên thế giới, số lượng người mắc bệnh tiểu dường là nữ giới nhiều hơn nam giới và cứ 5 người phụ nữ mắc bệnh tiểu đường thì có 2 người phụ nữ mắc bệnh tiểu đường. Trong độ tuổi sinh sản (khoảng 60 triệu người trên toàn thế giới), IDF ước tính số người mắc bệnh tiểu đường đạt mốc 20,9 triệu người, tương đương với 16,2% trong số đó là phụ nữ mang thai. Với lượng đường trong máu cao, khoảng 85,1% phụ nữ được chẩn đoán mắc bệnh tiểu đường thai kỳ và 7,4% là các loại bệnh tiểu đường khác được phát hiện trong thai kỳ, dẫn đến 1 trong 7 em bé được sinh ra từ các bà mẹ bị tiểu đường trong thai kỳ. Cũng theo nhiều nghiên cứu,  phụ nữ mang thai càng lớn tuổi sẽ có nguy cơ tăng lượng đường trong máu càng cao.

Bệnh tiểu đường là nguyên nhân de dọa đến tính mạng ở phụ nữ trên toàn thế giới. Theo thống kê, mỗi năm có 2,1 triệu phụ nữ có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường, do nguồn thực phẩm và chế độ dinh dưỡng kém, ít vận động thể chất, hút thuốc và uống rượu.

Phân loại bệnh tiểu đường thai kì

Nếu chia theo thời gian, sẽ có hai loại bệnh tiểu đường thai kỳ bao gồm:

• Bệnh tiểu đường trước khi mang thai
• Bệnh tiểu đường khi đang mang thai (thường được tìm thấy ở các bà mẹ mang thai, thường là sau 22 -28 tuần của thai kỳ)

Cứ 5 phụ nữ mắc bệnh tiểu đường thì có 2 người là mắc bệnh ở độ tuổi sinh sản. Phụ nữ mắc bệnh tiểu đường có thể gặp vấn đề vô sinh, và có nguy cơ dẫn đến kết quả không mong muốn từ thai kỳ. Mang thai ngoài ý muốn ở những người mắc bệnh tiểu đường loại 1 và loại 2 đe dọa trực tiếp tới tính mạng của mẹ và em bé. Nhiều thống kê đã chỉ ra rằng, cứ 1 trong 7 trẻ sinh ra bị ảnh hưởng bởi người mẹ bị tiểu đường thai kỳ.

Ngoài ra, những người mắc bệnh tiểu đường thai kỳ có thể đối mặt với những mối đe dọa sức khỏe nghiêm trọng như huyết áp cao, biến chứng khi mang thai, thậm chí có thể bị bệnh tiểu đường loại 2 sau khi sinh. Phụ nữ mắc bệnh tiểu đường khi mang thai có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường cao hơn 8.4% so với phụ nữ mang thai không mắc bệnh tiểu đường.

Các yếu tố gây ra bệnh tiểu đường thai kỳ

• Có tiền sử gia đình mắc bệnh tiểu đường.
• Béo phì từ trước khi mang thai
• Lượng đường trong máu cao
• Cholesterol trong máu cao
• Có tiền sử bệnh tiểu đường trong lần mang thai trước đó
• Người mẹ mang thai từ 30- 35 tuổi trở lên

Do đó, nếu bạn bị tiểu đường thai kỳ, bạn nên giảm cân, kiểm soát chế độ ăn uống, giảm lượng đường và mỡ trong máu. Các bà mẹ bị bệnh tiểu đường khi mang thai sẽ có các triệu chứng tương tự như những người mắc bệnh tiểu đường. Các triệu chứng này bao gồm:

• Nhanh thấy đói
• Hay bị khô họng
• Đi tiểu nhiều (đặc biệt là vào ban đêm)
• Cảm thấy mệt mỏi

Khi đi khám thai, bác sĩ sẽ xét nghiệm đường trong nước tiểu, bình thường là đường huyết khi nhịn ăn dưới 95 mg/dl, giá trị glucose trong máu sau khi ăn 1 giờ dưới 180 mg/dl, và giá trị glucose trong máu sau khi uống 2 giờ là dưới 155 mg / dl. Nếu một trong các giá trị này cao hơn định mức thì bạn đã bị mắc bệnh tiểu đường. Bệnh tiểu đường thai kỳ nếu không được điều trị và kiểm soát lượng đường ở mức bình thường thì các bà mẹ mang thai có thể có các biến chứng như đã đề cập.

Phải làm gì nếu bạn bị tiểu đường khi mang thai?

Đầu tiên, bạn cần chú ý và làm theo lời khuyên và chỉ định của bác sĩ.

Thứ hai, bạn cần phải kiểm soát lượng thực phẩm theo đúng tỷ lệ và thời gian. Đó là một vấn đề rất quan trọng. Bạn có thể ăn 3 - 5 bữa, nhưng điều quan trọng là lượng thức ăn mỗi ngày phải được kiểm soát đúng cách như sau:

• Giảm thức ăn chứa tinh bột hoặc đường
• Chọn các loại ngũ cốc nguyên cám thay vì các loại đã qua tinh chế
• Tăng thực phẩm protein: thịt ít béo, không ăn da gia cầm
• Ăn nhiều loại rau, đặc biệt là ăn các loại rau nhiều chất xơ
• Chọn uống sữa nguyên chất, sữa tách kem
• Tránh tráng miệng bằng trái cây ngọt như  xoài chín, chôm chôm, v.v
• Không ăn thực phẩm chưa nhiều muối, đồ ăn vặt
• Hạn chế sử dụng thực phẩm có nhiều chất béo. Ví dụ như thực phẩm chiên sử dụng nhiều dầu, mỡ động vật. Bạn cũng nên sử dụng dầu thực vật, chẳng hạn như dầu cám gạo, dầu ô liu, dầu hướng dương)

Thứ ba, bạn nên tập thể dục phù hợp với sức khỏe của mình. Không nên tập các bài tập nặng vì nó sẽ gây nguy hiểm cho em bé trong bụng. Nhiều chuyên gia khuyến cáo rằng, người bệnh nên đi bộ hoặc chạy bộ, bơi lội, khiêu vũ hoặc tập thể dục trong 30 phút mỗi ngày. Nhưng tốt nhất là bạn nên hỏi ý kiến các chuyên gia dinh dưỡng hoặc bác sĩ để đưa ra bài tập phù hợp nhất với thể chất của bạn.

Thứ tư, người bị bệnh tiểu đường khi mang thai cần phải khám sức khỏe định kỳ theo lịch trình. Trong thời gian chăm sóc tiền sản, bác sĩ có thể hẹn bạn khám thai thường xuyên để đánh giá tình trạng sức khỏe của cả mẹ và thai nhi. Bác sĩ sẽ làm các xét nghiệm máu để xem nồng độ glucose trong máu, từ đó có thể đánh giá và điều chỉnh phương pháp điều trị phù hợp. Thuốc dùng để điều trị bệnh tiểu đường phải được tiêm. Trong một số trường hợp, một ngày phải tiêm thuốc nhiểu lần.

Điều cuối cùng bạn cần chú ý là trong trường hợp bất thường như mẹ trở nên mệt mỏi, thừa cân, không khỏe mạnh, có các triệu chứng rối loạn khác thì cần liên hệ ngay với bác sĩ.

Bệnh tiểu đường sẽ tiến triển như thế nào sau khi sinh?

Sau khi sinh con, các triệu chứng của bệnh tiểu đường có thể biến mất. Nếu mang thai lần nữa, khả năng người mẹ bị mắc bệnh cao hơn 30%. Để đảm bảo sự an toàn cho sức khỏe, người mẹ cần đi xét nghiệm lấy máu ít nhất 1 lần/ năm. Bởi vì bệnh nhân tiểu đường thai kỳ có nhiều khả năng mắc bệnh tiểu đường loại 2 cao hơn.

Do đó, sau khi sinh, người mẹ càn tiếp tục  phải thay đổi thói quen sinh hoạt, giảm cân có thể ngăn ngừa bệnh tiểu đường loại 2, ăn thực phẩm nguyên cám,  tăng cường ăn rau xanh, giảm thực phẩm chất béo, đặc biệt là chất béo bão hòa.